PODKARPACIE. Startuje IV edycja Festiwalu Kultury Lasowiackiej (VIDEO, ZDJĘCIA)

PODKARPACIE. Samorząd Województwa Podkarpackiego rusza z kolejną, już czwartą, edycją Festiwalu Kultury Lasowiackiej! Festiwalowe wydarzenia wypełnią wszystkie weekendy lipca i zagoszczą w kilkunastu miejscowościach regionu. O tym, jak ważna jest kultura lasowiacka, i jak wspiera ją samorząd województwa była mowa podczas poniedziałkowego briefingu prasowego zapowiadającego kolejną edycję Festiwalu Lasowiackiego.

W konferencji prasowej promującej festiwal, który potrwa od 6 do 28 lipca, wzięli udział wszyscy radni województwa. Wydarzenie miało szczególną oprawę – towarzyszyła mu bowiem lasowiacka muzyka w wykonaniu kapeli Lesiaki oraz degustacja lasowiackichsmakołyków, które przygotowało Koło Gospodyń Wiejskich z Wilczej Woli.

– Jest to wydarzenie, które jest kreowane przez samorząd województwa podkarpackiego – mówił rozpoczynając konferencję marszałek Władysław Ortyl – Festiwal rozpocznie się 6 lipca w skansenie, mszą lasowiacką w kościele św. Marka w Kolbuszowej.

Festiwal jest w całości finansowany z budżetu województwa. Marszałek Władysław Ortyl mówił, dlaczego samorząd włącza się tak aktywnie w to przedsięwzięcie:

– Szanujemy dziedzictwo, szanujemy kulturę, szanujemy to, co jest naszą przeszłością. I chcielibyśmy, aby na tej bazie można było rozwijać różnego rodzaju aktywności, w tym aktywność gospodarczą – podkreślał marszałek Władysław Ortyl.

Przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego, Jerzy Borcz podkreślał, że festiwal jest ważny nie tylko dla zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, ale jest on też znakomitą formą promocji Podkarpacia:

– Zapraszamy na wszystkie imprezy związane z wielkim świętem Lasowiaków, z wielkim świętem naszego województwa – powiedział Jerzy Borcz, przewodniczący sejmiku województwa podkarpackiego.

Do wzięcia udziału w festiwalowych wydarzeniach zachęcała również radna województwa,Ewa Draus:

– Zapraszamy, abyście poznali lasowiackie obyczaje, naszą piękną muzykę, wspaniałe jadło, przez wszystkie soboty i niedziele lipca. W imieniu wszystkich Lasowiaków, koleżanek i kolegów radnych zapraszam do Kolbuszowej, 6 lipca a potem do Baranowa Sandomierskiego, Tarnobrzega, Ulanowa, Rudnika, Medyni i na finał do Stalowej Woli, na rynku w Rozwadowie. Będziemy się wszyscy świetnie bawić! – zapewniła radna Ewa Draus.

Radna Renata Butryn, podkreślała z kolei, że kultura lasowiacka to nie tylko kultura muzyki i jedzenia, ale przede wszystkim kultura duchowa, która łączy mieszkańców Podkarpacia, jako wspólnotę:

– My czujemy się ze sobą razem, w tej kulturze, jako część naszej Małej Ojczyzny i to nas dookreśla. Wszyscy jesteśmy wtedy dumni, że pochodzimy z Podkarpacia, chwalimy się tą skoczną, bardzo rozpoznawalną muzyką, już nie tylko w naszym regionie, ale także poza granicami naszego kraju – mówiła Renata Butryn.

Radna województwa Kamila Piech podkreślała z kolei, że wcześniejsze edycje festiwalu pokazały, że budzi on ogromne zainteresowanie mieszkańców regionu oraz turystów.

– Kultura lasowiacka jest bardzo skromna w swoim dziedzictwie kulturowym, w swoim dziedzictwie materialnym i niematerialnym, ale za to bogata w piękne lasowiackie serce, które bezwzględnie łączy całe północne Podkarpacie – powiedziała radna Kamila Piech.

Festiwal Lasowiackirozpocznie się 6 lipca w Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Zainauguruje go msza św. lasowiackaw zabytkowym kościele pw. świętego Marka. A wielki finał festiwalu odbędzie się 28 lipca w Stalowej Woli na rozwadowskim rynku.Podczas festiwalu nie zabraknie radosnej muzyki i śpiewu, pokazów tradycyjnego rzemiosła i smakowania regionalnej kuchni. Przypomniani zostaną wyjątkowi ludowi artyści, a inspiracjami lasowiacką kulturą pochwalą się także współcześni twórcy.

Festiwal Kultury Lasowiackiej jako wydarzenie finansowane i organizowane przez Województwo Podkarpackie służy popularyzacji dziedzictwa Lasowiaków, a festiwalowe przedsięwzięcia realizowane są w północnej części regionu, objętej wpływami tej grupy etnograficznej. W przygotowanie festiwalu zaangażowane są instytucje kultury Województwa Podkarpackiego: Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie, który we współpracy z operatorami przygotował program festiwalu oraz zajmuje się jego promocją i koordynacją wydarzeń festiwalowych a także Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, w którym odbędzie się inauguracja festiwalu.

We współpracy z Wojewódzkim Domem Kultury w Rzeszowie IV Festiwal Kultury Lasowiackiej przygotowują następujący operatorzy:

Tarnobrzeski Dom Kultury w Tarnobrzegu,
Samorządowy Ośrodek Kultury w Nowej Dębie,
Gminny Ośrodek Kultury w Gorzycach,
Ośrodk Kultury w Grodzisku Dolnym,
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Baranowie Sandomierskim,
Miejski Ośrodek Kultury w Rudniku nad Sanem,
Muzeum Ziemi Leżajskiej,
Gminne Centrum Kultury w Ulanowie,
Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej,
Ośrodek Garncarski MEDYNIA w Medyni Głogowskiej,
Miejski Dom Kultury w Stalowej Woli.

Wśród wydarzeń festiwalowych znajdą się prezentacje: tradycyjnego tańca i muzyki lasowiackiej, pieśni lasowiackiej, obrzędowości, kuchni i rzemiosła Lasowiaków. Przewidziano atrakcje dla dzieci i dorosłych w formie zabaw, konkursów, stoisk z wyrobamilokalnych wytwórców. Wieczorem królować będzie zaś muzyka – koncerty kapel i zespołów, potańcówki na drewnianej podłodze. W każdej z festiwalowych miejscowości położono nacisk na różne akcenty bogatej lasowiackiej kultury.

Otwarcie IV Festiwalu Kultury Lasowiackiej 6 lipca w Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej uświetni msza św. lasowiacka, która odprawiona zostanie o godzinie 15.00 w kościele pw. świętego Marka na terenie Skansenu w Kolbuszowej, a uroczysta inauguracja Festiwalu będzie miała miejsce na scenie o godzinie 16:30. Program w Parku Etnograficznym Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej ma ścisły związek ze świętem Matki Boskiej Jagodnej (2 lipca), tj. z bogactwami lasu, puszczy, które stanowiły od wieków podstawę życia i gospodarowania Lasowiaków oraz świętem Jana Gwalberta (12 lipca), patrona leśników. Pokazy rzemieślników, artystów ludowych, prac związanych z bartnictwem i gospodarką leśną, łowiectwem oraz sokolnictwem, wystawa o dziedzictwie kulturowym Lasowiaków pt. „Magierka na głowie, kalyta u pasa” – to główne elementy inauguracyjnego wydarzenia w kolbuszowskim skansenie. Będzie można je oglądać już od godz. 11.00, a ich współorganizatorem są nadleśnictwa z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie.

Wyjątkowych wydarzeń nie zabraknie podczas kolejnych festiwalowych weekendów. Przeprowadzone zostaną konkursy, a na scenie zmierzą się ci, którzy najwierniej potrafią odtworzyć lasowiackie dziedzictwo. Na przegląd gawędy lasowiackiej zaprasza Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej, a na przegląd pieśni lasowiackiej – Ośrodek Kultury w Grodzisku Dolnym. Konkurs kulinarny i gotowanie z mistrzem na zamku zorganizuje z kolei Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Baranowie Sandomierskim.

W Tarnobrzegu przypomniana zostanie postać Marii Kozłowej, twórczyni ludowej niezwykle ważnej dla kultury lasowiackiej. Zaplanowano tam wystawę wycinanek jej autorstwa, a także prac artystycznych Renaty Sendrowicz oraz projektów ubrań i dodatków Justyny Wesołowskiej. Odbędzie się również pokaz archiwalnych filmów: „Ludzie z martwych pól” oraz „Czary, mary i uroki”.

W pobliskich Gorzycach, gdzie organizatorzy chcą przybliżyć pieśni i piosenki stworzone i wykonywane przez Lasowiaków, wydana zostanie płyta, na której utrwalone zostaną efekty pracy warsztatowej członków kapeli Ludowej GOK Gorzyce. Kulminacyjnym momentem będzie koncert, podczas którego dzieci i młodzież zaprezentują przygotowane przez siebie utwory.

Rudnik nad Sanem, stolica polskiego wikliniarstwa, dla festiwalowych gości organizuje m.in. warsztaty wikliniarskie,pokazy tradycyjnego wyplatania koszy i prezentacje wiklinowych strojów. Dzięki wystawie fotografii Jarosława Mazura będzie można „powędrować” do Sandomierskiej Puszczy, a wieczorem zasłuchać się podczas koncertu Somethingski Trio – „Projekt Puszcza”.

Zabawka leżajska – symbol lasowiackiej tradycji jest głównym motywem festiwalowego programu przygotowanego przez Muzeum Ziemi Leżajskiej. Na co dzień podziwiać tu można unikatową ekspozycję etnograficzno-zabawkarską, a w czasie festiwalu będzie można wziąć udział także w warsztatach plastycznych, czy pokazie wyrobu tradycyjnych zabawek przez Jan Dudziaka. Jeśli ktoś jest natomiast ciekaw, jak budowano flisackie tratwy, niech koniecznie wybierze się do Ulanowa, gdzie czekają m.in. warsztaty szkutnictwa i rękodzieła, a także spływy galarami z flisacką pogawędą.

W Ośrodku Garncarskim MEDYNIA w Medyni Głogowskiej goście festiwalu również będą mogli zmierzyć się z tradycyjnym rzemiosłem w wiosce garncarskiej. Wiodącą rolę w opowieściach podczas zwiedzania ośrodka odegrają dwie postaci niepokornych twórców z Medyni: garncarza Stefana Głowiaka i muzykanta Juliana Bojdy. Podczas warsztatów, pokazów, projekcji filmów i tańców mieszkańcy i turyści poznają codzienne czynności związane z pracą w gospodarstwiei w rzemiośle, ale także elementy zabawy i tańca, spotkań sąsiedzkich, czy zwyczaje związane z przygotowaniem się do świąt religijnych.

IV Festiwalu Kultury Lasowiackiej będzie miał swój wielki finał na zabytkowym rozwadowskim rynku w Stalowej Woli. Ubarwią go stoiska wystawców rzemiosła i sztuki, wręczone zostaną nagrody dla zwycięzców w konkursach organizowanych w ramach festiwalu, a wszystko to wydarzy się przy akompaniamencie lasowiackich melodii.

Pierwsza edycja Festiwalu Kultury Lasowiackiej odbyła się w 2021 r., a w kolejnych latach jest on kontynuowany z udziałem lokalnych podmiotów, które na co dzień podejmują szereg działań i inicjują przedsięwzięcia służące ocaleniu kultury Lasowiaków.

Głównym celem zadania jest wsparcie ochrony dziedzictwa kulturowego Lasowiaków, wzmocnienie poczucia tożsamości i identyfikacji oraz wykorzystanie kultury lasowiackiej do rozwoju kulturalnego, turystycznego oraz gospodarczego, które sprzyjają budowaniu marki Województwa Podkarpackiego.

źródło: materiały nadesłane

zdjęcia: Anna Magda UMWP / materiały własne