Obchody 40. rocznicy porozumień rzeszowsko-ustrzyckich. Był list od prezydenta RP (ZDJĘCIA)

RZESZÓW / PODKARPACIE. W Rzeszowskiej Katedrze odbyły się uroczystości upamiętniające 40. rocznicę podpisania porozumień rzeszowsko-ustrzyckich oraz powstania NSZZ RI „Solidarność”. Mszę świętą w intencji Ojczyzny i polskich rolników odprawili czterej biskupi. Po niej złożono wieńce i kwiaty pod pamiątkową tablicą.

Samorząd województwa podczas uroczystości reprezentowali: marszałek Władysław Ortyl, członek zarządu Stanisław Kruczek, przewodniczący sejmiku Jerzy Borcz oraz wiceprzewodniczący sejmiku Jerzy Cypryś. W mszy świętej uczestniczyli sygnatariusze porozumień, członkowie rolniczej Solidarności, parlamentarzyści, a także wiele innych osób chcących uczcić to wydarzenie, w tym m.in.: Teresa Hałas – przewodnicząca NSZZ RI, Ewa Leniart – wojewoda podkarpacki, Jarosław Szarek – prezes IPN, Roman Jakim – przewodniczący „Solidarności” regionu rzeszowskiego.

Mszę koncelebrowali czterej biskupi: metropolita przemyski abp Adam Szal, ordynariusz diecezji rzeszowskiej bp Jan Wątroba, bp Kazimierz Górny – pierwszy ordynariusz diecezji rzeszowskiej oraz bp Edward Białogłowski.

Arcybiskup Adam Szal nawiązywał w kazaniu do solidarnej postawy rolników strajkujących 40 lat temu, że także dzisiaj konieczna jest jedność w sprawach społecznych, gospodarczych i politycznych.

–Żyjmy duchem solidarności społecznej łączącej tak wiele nieporozumień i kłótni – apelował arcybiskup Adam Szal.

Teresa Hałas – przewodnicząca NSZZ RI – odczytała list od prezydenta RP Andrzeja Dudy, który złożył w nim podziękowania dla podkarpackich rolników za to, że 40 lat temu podjęli odważną walkę o wolność.

Poniżej pełna treść listu od prezydenta RP:

Ekscelencje, Dostojni Goście!

Szanowni Państwo, Weterani i Działacze Rolniczej „Solidarności”!

Przesyłam Państwu serdeczne pozdrowienia w dniu obchodów 40. rocznicy porozumień rzeszowsko-ustrzyckich w Rzeszowie. Z tej okazji słowa uznania i gratulacje kieruję do wszystkich, którzy swoją codzienną pracą i działalnością publiczną umacniają patriotycznego ducha i budują pomyślność wsi polskiej.

Obecny jubileusz przypomina nam o jednym z najważniejszych wydarzeń w całej pokojowej rewolucji „Solidarności”. Rolnicy polscy, którzy zaraz po wojnie skutecznie przeciwstawili się kolektywizacji, niwecząc szkodliwe ideologiczne plany reżimu komunistycznego, a którzy przez kolejne dekady wbrew szykanom aparatu bezpieczeństwa i naciskom propagandy byli ostoją tradycji narodowej, znów wystąpili w obronie praw i swobód obywatelskich. Władza, która szermowała hasłami równości, w rzeczywistości zawsze chciała dzielić Polaków na lepszych i gorszych. Nie inaczej było u progu lat 80., kiedy komuniści, taktycznie ustępując w niektórych dziedzinach, w innych twardo odrzucali postulaty społeczne.

Środowiska rolnicze, zahartowane we wcześniejszych zmagania o godność i niezależność, z pełną determinacją podjęły to kolejne wyzwanie. Stanowcze i konsekwentne stawianie żądań, poparte strajkami okupacyjnymi w Ustrzykach i Rzeszowie oraz manifestacjami poparcia w wielu innych miejscowościach, zmusiło reżim do ustępstw. Gospodarze uzyskali gwarancje własności i swobodę dysponowania swoją ziemią. Rządzący obiecywali też mieszkańcom wsi większą samorządność i uprawnienia socjalne oraz lepsze warunki kształcenia i rozwoju. Władza miała odstąpić nawet od indoktrynacji dzieci i młodzieży oraz utrudniania praktyk religijnych.

Rolnicy traktowali te deklaracje z rezerwą – i czas pokazał, że słusznie. Ale samo zawarcie porozumień o takiej treści, jak też szybkie zarejestrowanie rolniczej „Solidarności” były już wielkimi sukcesami. W istocie władza przyznała, że Polacy kategorycznie odrzucają ustrój, nakazany z Moskwy. Ostatecznie solidarny opór doprowadził do upadku reżimu, a działacze NSZZ RI i – szerzej – mieszkańcy wsi polskiej mieli w tym historycznym przełomie ogromny i bezcenny udział.

Za to wszystko chcę dziś pokłonić się z szacunkiem przed polskimi rolnikami, dziękując za ich wkład w odzyskanie i budowę niepodległej Rzeczypospolitej. Jestem przekonany, że nasza narodowa tożsamość i kultura, gospodarka i bezpieczeństwo zawsze będą mieć mocne oparcie w społeczności wiejskiej, tak pełnej miłości Ojczyzny i wiernej wartościom, które jednoczą naszą wspólnotę. Życzę wszystkim Państwu zdrowia w tym trudnym czasie epidemii, słusznej dumy z własnych dokonań i wielu kolejnych osiągnięć w służbie Polsce.

Z wyrazami szacunku

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Andrzej Duda

…

Marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl podkreślał wkład podkarpackich rolników w odzyskanie niepodległości kraju. – Na Podkarpaciu rolnicy zawsze byli ważną częścią społeczeństwa, a ich konserwatywne wartości, umiłowaniem ziemi nie pozwoliły im na inną postawę, niż walka z komunistycznym reżimem – mówił marszałek.

Bezpośrednio po nabożeństwie uczestnicy obchodów złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą arcybiskupa Ignacego Tokarczuka, zaangażowanego w chłopskie strajki a następnie pod pomnikiem świętego Jana Pawła II. Ostatnim elementem obchodów było złożenie kwiatów pod tablicą poświęconą strajkom rzeszowsko-ustrzyckim znajdującą się na dawnym Domu Kolejarza.

…

29 grudnia 1980 roku członkowie Federacji Robotników, Rolników i Innych Grup Zawodowych Bieszczadów rozpoczęli strajk okupacyjny Urzędu Miasta i Gminy w Ustrzykach Dolnych. 2 stycznia 1981 roku rozpoczął się strajk okupacyjny w Rzeszowie, w siedzibie byłej Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych.

19 lutego 1981 roku – po wielu tygodniach protestów doszło do podpisania porozumienia w Rzeszowie pomiędzy strajkującymi a przedstawicielami rządu. Dzień później, 20 lutego 1981 roku Komisja Rządowa podpisała porozumienie z Komitetem Strajkowym w Ustrzykach Dolnych.

Podpisując porozumienia rzeszowsko-ustrzyckie rolnicy uzyskali m.in. gwarancje nienaruszalności własności i prawa do dziedziczenia, równość traktowania rolników indywidualnych oraz rolnictwa spółdzielczego, a także zapewnienie zniesienia ograniczeń w obrocie gruntami rolnymi.

Rocznicowe uroczystości w Rzeszowie zorganizowali: NSZZ Rolników Indywidualnych oraz Duszpasterstwo Rolników.

Źródło: Monika Konopka / Biuro Prasowe UMWP, prezydent.pl (treść listu prezydenta RP)

Zdjęcia: Monika Konopka / Biuro Prasowe UMWP