Dieta dziecka – jak dbać o jej zbilansowanie?
Bogata dieta to fundament zdrowia. Dotyczy to zwłaszcza krytycznego okresu w rozwoju dziecka, czyli pierwszych kilku lat. Jak żywić dziecko, by dieta zaspokajała jego potrzeby?
Spis treści:
- Co oznacza zbilansowanie diety?
- Czego nie powinno zabraknąć w diecie dziecka?
- Dieta a zdrowie dziecka
- Jadłospis na zaparcia, czyli jak dbać o prawidłowe wypróżnianie dziecka
- Ile i jak często powinno jeść dziecko?
Co oznacza zbilansowanie diety?
Często słyszmy, że dieta powinna być zbilansowana. Tylko co to właściwie znaczy? Zbilansowana dieta to dieta zróżnicowana, która dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Dziecko, któremu proponuje się taki jadłospis, nie tylko rozwija się prawidłowo, ale również może uniknąć wielu chorób oraz dolegliwości – zarówno teraz, jak i za wiele lat.
Czego nie powinno zabraknąć w diecie dziecka?
Dieta dziecka powinna być skomponowana w oparciu o aktualną Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla Dzieci i Młodzieży opracowaną przed Instytut Żywności i Żywienia.
Zaleca się, żeby dieta dziecka w wieku 1–3 zawierała świeże warzywa oraz owoce, produkty zbożowe (pełnoziarniste), chude mięso, tłuste ryby, jaja, produkty mleczne, warzywa strączkowe, oleje roślinne, orzechy i nasiona. Dominującym płynem powinna być niskozmineralizowana woda mineralna.
Te same zalecenia dotyczą dzieci między 4. a 18. rokiem życia, które powinny wypijać co najmniej 3–4 szklanki mleka dziennie (można je zastąpić jogurtem naturalnym, kefirem i, częściowo, serem). Z kolei słodycze warto zastąpić owocami lub niesolonymi orzechami oraz nasionami. Warto pamiętać, że warzyw w jadłospisie powinno być więcej niż owoców.
Cukier i sól są w diecie dziecka zbędne. Można je podawać, ale w minimalnej ilości i sporadycznie.
Dieta a zdrowie dziecka
Zróżnicowana, zbilansowana, bogata dieta to najlepsza profilaktyka zdrowia. Warto zwrócić uwagę, że wiele dzieci cierpi na zaparcia. Wypróżnianie staje się wtedy utrudnione, niekiedy wręcz bolesne. Zdrowy jadłospis zapewni prawidłowe wypróżnianie dziecka. Natomiast gdy zaparcia już wystąpią, odpowiednia dieta będzie wsparciem w leczeniu.
Wielokrotne badania naukowe wykazały, że sposób żywienia ma fundamentalny wpływ na zdrowie – w tym zdrowie dzieci. Szczególnie dotyczy to tzw. krytycznego okresu wczesnego rozwoju, które obejmuje okres prenatalny i pierwszych kilka lat życia.
Jadłospis na zaparcia, czyli jak dbać o prawidłowe wypróżnianie dziecka
Szacuje się, że nawet co 5. dziecko cierpi na zaparcia. Jadłospis na zaparcia przede wszystkim obejmuje odpowiednią podaż płynów oraz błonnika w diecie. Według kryteriów rzymskich IV (2016) nie muszą być one zwiększone w stosunku do normy. Jednak w dietach wielu dzieci stwierdza się ich niedobór, który może być przyczyną zaparć. Normy żywienia Instytutu Żywości i Żywienia (2017) zalecają dzieciom w wieku 1–3 lat dzienne spożycie 10 g błonnika i wypijanie 1250 ml płynów. Błonnik w diecie dzieci może pochodzić z warzyw i owoców spożywanych najlepiej na surowo w surówkach, sałatkach i na kanapkach, w przypadku owoców zaleca się też te suszone (morele, śliwki), a warzyw – także strączkowe. Błonnik może być dostarczany z naturalnymi płatkami śniadaniowymi (owsiane, żytnie, orkiszowe), pieczywem typu graham lub słonecznikowym, brązowym ryżem czy kaszami (np. gryczaną).
Jadłospis na zaparcia powinien zawierać orzechy, migdały, wiórki kokosowe, pestki dyni lub słonecznika, siemię lniane, nasiona chia. Zaproponuj dziecku kiszonki, zsiadłe mleko, maślankę, awokado. Do picia najlepsza jest woda. Pomóc mogą napary z suszonych owoców, herbaty owocowe, słabe napary ziołowe, soki warzywno-owocowe.
Bardzo ważne są techniki kulinarne. Gdy dziecko cierpi na zaparcia, najbardziej polecane są: gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie w folii, pergaminie lub pod przykryciem bez tłuszczu, grillowanie, duszenie bez obsmażania.
Ile i jak często powinno jeść dziecko?
Opublikowane przed paroma laty badania wykazały, że aż 90 proc. dzieci w wieku 1–3 lata spożywa za dużo soli, 80 proc. za dużo cukru, ich dieta jest zbyt uboga w wapń oraz witaminę D. Polskie dzieci spożywają też za dużo przekąsek.
Tymczasem dziecko powinno dostawać 4–5 posiłków dziennie co 3–4 godziny. Ostatni posiłek należy zaproponować najpóźniej 2–3 godziny przed snem. Co ważne, spożywanie posiłków powinno odbywać się w przyjemnej atmosferze, bez pośpiechu.
Ewa Podsiadły-Natorska
materiał partnera