POLSA stworzyła obserwatorium kosmiczne w znanym ośrodku Politechniki Rzeszowskiej

BEZMIECHOWA / PODKARPACIE. Centrum Obserwacyjne Polskiej Agencji Kosmicznej – taką nazwę nosi otwarte właśnie w Bezmiechowej, w gminie Olszanica obserwatorium, z którego prowadzone będą obserwacje kosmosu. Jest ono usytuowane na terenie Akademickiego Ośrodka Szybowcowego Politechniki Rzeszowskiej.

Otwarta w Bezmiechowej placówka to obserwatorium astronomiczne, w którym prowadzone będą obserwacje przestrzeni kosmicznej, sztucznych satelitów krążących na orbicie wokół Ziemi. Ośrodek będzie pełnił zadania operacyjne oraz służył do testów instrumentów do obserwacji przestrzeni kosmicznej, a także do szkolenia studentów Politechniki Rzeszowskiej z zakresu bezpieczeństwa kosmicznego.

– Podkarpacie od lat pokazuje, że jest regionem o wielkich ambicjach i możliwościach. Obszary związane z branżą lotniczą i kosmiczną są nam szczególnie bliskie z uwagi na stale rozwijający się przemysł lotniczy, położenie, nasze tradycje, zaawansowane badania i utworzenie Klastra Technologii Kosmicznych. Otwarcie Centrum jest kolejnym dowodem na to, że patrzymy w przyszłość i stawiamy na innowacje – mówiła wojewoda podkarpacki Teresa Kubas-Hul podczas dzisiejszej uroczystości.   

W obserwatorium mają znaleźć się cztery odrębne stanowiska obserwacyjne pod teleskopy robotyczne. Pierwszy etap budowy realizowany w latach 2023–2024 przewiduje montaż czterech urządzeń optycznych, w tym dwóch stacji sytemu do triangulacji optycznej Optical Fence oraz szeroko i wąskokątnej stacji optycznej wchodzących w skład Zautomatyzowanego Systemu Optycznej obserwacji i Śledzenia obiektów w Przestrzeni Kosmicznej ASOPEK (SSA_PL).

– Niektórzy mogą powiedzieć, że Podkarpacie ma szczęście, bo urzeczywistnia właśnie kolejny przykład realizacji inwestycji w ramach dobrych praktyk. Ale, aby to szczęście mogło zaistnieć potrzeba mu pomóc i my jako samorząd województwa robimy wiele, aby pomagać. Jako jedyne województwo w Polsce mamy inteligentną specjalizację – lotnictwo i kosmonautyka. To nas wyróżnia, ale także zobowiązuje. Wszyscy wiemy, że dane i informacje, które są w kosmosie są i będą wykorzystywane do rozwoju gospodarki oraz dla bezpieczeństwa. Nie może nas więc w tym zabraknąć – mówił podczas otwarcia w Bezmiechowej marszałek Władysław Ortyl.

Obserwatorium powstało dzięki porozumieniu, jakie w 2022 roku Polska Agencja Kosmiczna – POLSA – w obecności marszałka Władysława Ortyla – zawarła z Politechniką Rzeszowską. Budowa została sfinansowana z dotacji Ministerstwa Rozwoju i Technologii.

– Centrum Obserwacyjne w Bezmiechowej to kolejny krok w rozwoju polskiego sektora kosmicznego i umacnianiu naszej roli w międzynarodowych działaniach na rzecz bezpieczeństwa w przestrzeni kosmicznej. Dzięki współpracy z Politechniką Rzeszowską i wsparciu Ministerstwa Rozwoju i Technologii – tworzymy unikalne miejsce, które umożliwi prowadzenie obserwacji i testów, a dodatkowo stanie się ośrodkiem szkoleniowym dla przyszłych kosmicznych kadr – powiedział podczas otwarcia prof. Grzegorz Wrochna, prezes POLSA.

Inwestycję w Bezmiechowej województwo wsparło ze swego budżetu dofinansowując infrastrukturę drogową wokół obiektu.

– Jako region jesteśmy częścią stowarzyszenia Nereus, które funkcjonuje w Brukseli. Jesteśmy w nim aktywni w kilku projektach w ważnych obszarach. Jesteśmy animatorem w inicjatywie ESA BIC Poland, czyli inkubatorze technologii kosmicznych, w którym już widzimy, że dwie firmy bardzo dobrze rokują i będziemy się mieli czym pochwalić. Decyzja, która zapadła kiedyś, że oddział POLSY będzie na Podkarpaciu, jak widać dziś przynosi konkretne efekty. Mamy marzenia, mamy plany, współpracujemy z wieloma podmiotami i wiemy, że szczęściu trzeba pomagać. Warto i trzeba mówić o naszej współpracy z Politechniką, o tworzeniu Klastra Technologii Kosmicznych oraz wielu innych działaniach, bo to buduje grunt. A my jako samorząd jesteśmy po to, aby tworzyć warunki do zaistnienia różnego rodzaju aktywności. I dziś już można mówić, że w Olszanicy jest nie tylko imponująca tyrolka do zjazdów, ale jest tu obserwatorium kosmiczne. A już za dwa dni spotykamy się na hackatonie kosmicznym w Stalowej Woli, na którym wszyscy Ci, którzy mają otwarte głowy i nowe pomysły będą mogli je pokazać. A imprezę, którą organizuje nasze PCI będzie obserwowała NASA – mówił w Bezmiechowej marszałek Władysław Ortyl, gratulując uczelni i agencji postania obserwatorium.

– Politechnika Rzeszowska jest jedną z wiodących uczelni w kraju, jeśli chodzi o potencjał naukowy w zakresie lotnictwa i kosmonautyki. Prowadzimy zaawansowane badania zarówno w obszarze technologii kosmicznych, jak i technik satelitarnych. Centrum Obserwacyjne Polskiej Agencji Kosmicznej w Bezmiechowej z pewnością przyczyni się do dalszego ich rozwoju, a także do kształcenia kadr dla sektora kosmicznego w Polsce w szczególności w dziedzinie bezpieczeństwa kosmicznego. Uczelnia wspiera lokalne inicjatywy, takie jak regionalne konsorcjum ESA BIC i projekt SATSDIFACTION, oraz inicjatywy studenckie, np. kół naukowych, które kształtują przyszłych inżynierów kosmicznych. Bezmiechowa już jest znanym ośrodkiem szybowcowym w całym kraju, a współpraca z Polską Agencją Kosmiczną spowoduje jeszcze większe nim zainteresowanie – powiedział prof. Piotr Koszelnik, rektor Politechniki Rzeszowskiej.

Kolejny etap rozbudowy Centrum Obserwacyjnego Polskiej Agencji Kosmicznej w Bezmiechowej, zaplanowany do realizacji w latach 2025-2028, obejmował będzie pozyskanie i montaż kopuły typu clamshel o wymiarach od 5,5 m do 6 m oraz posadowienie nawet kilku niezależnych instrumentów optycznych. Centrum jest częścią systemu obserwatoriów POLSA, rozmieszczonych na całym świecie i realizujących zadania w ramach międzynarodowego Partnerstwa SST na potrzeby budowy krajowej oraz globalnej świadomości sytuacyjnej w przestrzeni kosmicznej. Partnerstwo SST zrzesza obecnie 15 krajów europejskich.

źródło: UMWP / PUW

zdj. UMWP/ PUW